KAŻDY WKRACZAJĄC NA NOWY OBSZAR SWOJEGO ŻYCIA ROZWOJU ODCZUWA LĘK!!!

Lęk jest sygnałem ostrzegawczym  – daje znak, że dzieje się coś niebezpiecznego, coś złego, być może coś zostało zaniedbane. 

Człowiek doświadcza strachu i lęku w specyficzny dla siebie sposób. Lęk i strach może mieć przeciwstawne objawy, np. może powodować ucieczkę, albo zesztywnienie i niemożność poruszenia się. Czasami powoduje krzyk, innym razem nie możemy wydobyć z siebie ani słowa. Powoduje drżenie, skurcze spazmatyczne. Czasami sprowadza przyćmienie wzroku, pogorszenie słuchu, zaschnięcie w gardle, słabość, opadnięcie rąk, „uginanie się kolan”, serce staje się słabe, brakuje oddechu, powoduje zamieszanie (człowiek jest jakby pijany), powoduje paraliż. 

OBSZARY LĘKU:

1. Lęk na poziomie ciała – napięcie mięśni, kołatanie serca, przyspieszony oddech, zwężenie naczyń krwionośnych, uczucie zimna
2. Lęk na poziomie umysłu – myślenie „coś się zdarzy”, umysł wzbudza stany lękowe, straszy nas.
3. Lęk na poziomie zachowań – atak, ucieczka, znieruchomienie
4. Lęk na poziomie emocji – obawa, niepokój , przerażenie, panika

Reakcja na lęk może być uwarunkowana biologicznie, rodzimy się z pewnymi predyspozycjami do przeżywania lęku, może być również wyuczona przez np. rodziców, reagujemy odruchowo na określone sytuacje, osoby, miejsca zapachy.

PRZYCZYNY – ŹRÓDLA LĘKU

• Automatyczne myślenie – oceniamy, sytuacje, osoby, miejsca automatycznie, nie konfrontujemy się z rzeczywistością, zamiast sprawdzić słuszność lęku. – SPRAWDŹ CZY TWOJE MYŚLENIE JEST ADEKWATNE, REALNE, SŁUSZNE, OBIEKTYWNE, POROZMAWIAJ Z SERDECZNĄ OSOBĄ
• Lęk jako mechanizm obronny – jak się będę bać to nikt mnie nie skrzywdzi i nic mnie nie zaskoczy – w lęku i z lękiem czuję się bezpiecznie – CZY NA PEWNO??? PROWADŹ DZIENNICZEK UCZUĆ, SPRAWDZAJ CZY TO CO CZUJESZ TO LĘK,  PRZYPOMNIJ SOBIE CZAS KIEDY SIĘ NIE BAŁEŚ, JAK WTEDY BYŁO…
• Uogólnienia – wszyscy kradną, facet to świnia, kobiety są wredne……- uogólnienie, generalizowanie powoduje że zamiast zmniejszać krąg lęków poszerzamy go, tracimy obiektywizm. POSTARAJ SIĘ BYĆ OBIEKTYWNYM
• Katastrofizm – na pewno coś się stanie, tzw. Wajdyzm…. Zastraszanie siebie. – USPOKÓJ SIEBIE, POROZMAWIAJ Z KIMŚ, MEDYTUJ, UPRAWIAJ SPORT, RELAKSUJ SIĘ.
• Selektywne postrzeganie, selektywna pamięć – pamiętamy i widzimy tylko negatywne sytuacje i aspekty danej sytuacji. PROWADŹ DZIENNIK SUKCESÓW, SŁOICZEK Z KAMYCZKAMI.
• Perfekcjonizm – wysokie wymaganie wobec siebie, ciągłe podnoszenie poprzeczki, powoduje życie pod własną presją, lęk przed oceną. WYŁĄCZ TRAJKOTKĘ – STWÓRZ ZAKLĘCIE ☺
• Nadmierna potrzeba aprobaty – ciągłe poszukiwanie akceptacji innych, p w w oparte na ocenie innych – lęk przed odkyciem prawdziwego siebie.- CODZIENIE RANO POWIEDZ SOBIE DO LUSTRA  KOMPLEMENT, POPRZYJ GO SŁOWEM „Tak” ☺ , ĆWICZ ASERTYWNOŚĆ
• Zachowania nadkontrolne wobec siebie i otoczenia, ciągła kontrola powoduje ciągłe zmęczenie – lęk przed utratą kontroli. Kontrola jako iluzoryczne poczucie mocy. ZAŁÓŻ PUDEŁKA ODPOWIEDZILNOŚCI, SŁUCHAJ MUZYKI RELAKSACYJNEJ, ODPOCZYWAJ
• Zaniedbywanie siebie, nieuświadomione karanie siebie, traktowanie siebie jako kogoś nieważnego, lekceważenie własnych potrzeb, brak HALT. – RÓB SOBIE PREZENTY, PRZYJEMNOŚCI, ZADBAJ O SWOJE ZDROWIE, URODĘ, POCZUJ SIĘ ATRAKCYJNIE.
• Zakazane impulsy dotyczące np. seksu, agresji, czasem mechanizmem obronnym tutaj jest projekcja na coś, kogoś na zewnątrz. ODPUŚĆ SOBIE, POPRACUJ NAD DUCHOWOŚCIĄ, TERAPIA, MITINGI
• Doświadczenia z dzieciństwa np. nadmierny krytycyzm rodziców, relacje wczesnodziecięce. ZAOPIEKUJ SIĘ SWOIM WEWNĘTRZNYM DZIECKIEM, IDŹ DO TERAPEUTY
• Konkretne zagrożenia emocjonalne, traumy, straty, PTSD – WPROWADŹ CWICZENIA ODDECHOWE, YOGA, TERAPIA
• …………………………………………………………………………………………………..
• …………………………………………………………………………………………………..

Jak bali się rodzice, nauczyciele, dziadkowie, partnerzy, co robili, mówili kiedy się bali, jak nas straszono?

• Uważaj
• Nie dasz rady
• Daj sobie spokój
• Beze mnie zginiesz
• Jesteś nikim
• Do niczego się nie nadajesz
• Nic nie potrafisz
• Jesteś beznadziejny/na
• Nic sobą nie reprezentujesz
• Niczego nie osiągniesz
• ……………….
• ………………..

COKOLWIEK SIĘ STANIE DAM SOBIE RADĘ!!! LĘK TO NIE TWOJA WINA!!

Lęk jest uczuciem, uczucia są faktem. Lęk funkcjonuje podobnie jak np. trawienie, on jest i nie masz na niego wpływu (nie jesteś w stanie zdecydować że żołądek nie będzie trawił teraz tylko za godzinę)

Powstrzymywanie lęku, oczekiwanie, że go nie będzie jest bez sensu ponieważ lęk jest niezależny od nas. Z lękiem jest jak z bólem jeśli masz coś chore nie jesteś w stanie zdecydować kiedy będzie cię bolało a kiedy nie, ale możesz zdecydować co z nim/ lękiem będziesz robić, jak będziesz go traktować.

Lęk automatyczny – mechanizm obronny w trudnych sytuacjach. Nie mamy wpływu na to czy czujemy lęk czy nie, nie mamy wpływu na to kiedy będziemy czuć lęk ale mamy wpływ na to jak będziemy go doświadczać, co z nim – lękiem będziemy robić. 

W przypadku osób uzależnionych z lękiem jest trochę jak z głodem, zaprzeczanie jest iluzją, przyjmij lęk, nie możesz go wyeliminować ale możesz nauczyć się z nim żyć i z niego czerpać, współpracować z nim,  a może się nawet zaprzyjaźnić. 

Mamy wpływ na to co będziemy robić i jak będziemy traktować swój lęk (co wtedy myślimy i jakie decyzję podejmujemy – technika zmiany sposobu myślenia, modlitwa o pogodę ducha.

Przeżywanie lęku jest naturalne kiedy on przychodzi i odchodzi. Lęk uogólniony, uporczywy, ciągły wymaga interwencji specjalisty.

Wiele osób stara się zaprzeczyć, udawać że nie czują lęku poprzez mechanizmy obronne czy też uzależnienia. Czasem nasza świadomość ukrywa przed nami nasze lęki wtedy nasz organizm sygnalizuje (wyrzuca) nasz lęk na poprzez OBJAWY LĘKU TŁUMIONEGO

OBJAWY LĘKU TŁUMIONEGO:

• napięcie mięśni
• ogólny niepokój i nerwowość
• wewnętrzny dygot, drżenia
• poczucie ciągłego zmęczenia, bez realnego powodu jako efekt długotrwałego napięcia mięśni
• problemy z oddychaniem (płytki oddech, bezdechy)
• trudności w koncentracji uwagi
• objawy gastryczne (biegunki, wymioty)
• nieokreślone bóle (głowy, kręgosłupa, nóg, kolan)
• niemożność rozluźnienia, odpoczynku
• perfekcjonizm 
• ciągły niepokój – oczekiwanie, że coś złego się wydarzy
• objadanie się – kompulsywne jedzenie
• głodzenie się anoreksja, bulimia
• mówienie szeptem
• bezsenność, sen przerywany, sen nie daje odpoczynku
• …………………………………………………………………….
• …………………………………………………………………….

UTRWALACZE LĘKÓW

• Unikanie sytuacji zagrażających (izolacja, wycofywanie się) 
• Lękowe mówienie do samego siebie – straszenie siebie (na pewno mi się nie uda)
• Błędne i fałszywe przekonania na temat siebie i świata (jestem do niczego, życie jest okrutne, świat jest pełen zła)
• Tłumienie uczuć, potrzeb (nie wypada, ktoś się na mnie obrazi, niech się domyślą)
• Deficyty asertywności
• Deficyty umiejętności dbania o siebie i odpoczywania
• Napięcie mięśni
• Niezdrowe żywienie, używki
• Niezdrowy styl życia
• Brak poczucia sensu
• Brak snu, nie wysypianie się
• Brak HALT
• ………………………………………………………………
• ……………………………………………………………….

Istnieje wiele sposobów radzenia sobie z lękiem. Najogólniej można by powiedzieć, że są dwie kategorie reakcji. Pierwsza, pozytywna, gdzie lęk sygnalizuje problem i staje się przyczyną działania człowieka, przewartościowania obrazu siebie czy świata i dojściem do nowego stadium harmonii. Druga reakcja natomiast jest próbą ucieczki od lęku, zapomnienia o nim, zmniejszeniem dokuczliwości przeżywanego stanu.

Przyjrzyjmy się tym negatywnym sposobom reagowania. Możemy tego dokonywać przez wszelkiego rodzaju środki, które, odurzając naszą świadomość, odłączają nas od źródła lęku. Alkohol, narkotyki, środki psychotropowe dają nam możliwość niemalże mechanicznego odłączenia od źródła lęku.
Podobnie jednak dzieje się w naszej psychice. W ciągu życia każdy z nas wykształca to, co psychologia nazywa „mechanizmami obronnymi”. „Mechanizmy obronne” mają być takim oddaleniem się psychicznym od lęku.

• Negację rzeczywistości – to nie prawda, to się nie dzieje, to nie tak
• Wyparcie – odrzucamy po prostu to, co jest niewygodne dla naszego myślenia o sobie czy o świecie. 
• Projekcja – kiedy przypisujemy innym własne nastawienia i sądzimy świat według naszych przekonań. Niechęć do innych na przykład interpretuję jako ich wrogość do mnie. 
• Izolacja odcinamy się od niewygodnych dla nas informacji. 
• Racjonalizacja szukanie racjonalnych przyczyn tego co się dzieje, gdzie tak naprawdę chodzi nam o uniknięcie uczuć po to, żeby nie musieć z nimi nic robić. IM WIĘCEJ MYŚLĘ TYM MNIEJ CZUJĘ !!!

Ludzie którzy doświadczyli krzywdy, (nie dotyczy zaburzeń) mają tendencję do myślenia i zagadywania.

• Krytykanctwo, nie mogąc znieść samej myśli, że mógłbym być nic nie warty, poniżam wszystkich wokoło, aby nikt nie mógł mieć poczucia bycia kimś wartościowym. 
• Maska ma nas uchronić przed bolesnym doświadczeniem prawdy o sobie.

Miłość uwarunkowana nauczyła nas zaspokajania oczekiwań innych osób. Zamiast być sobą, można odegrać rolę, przywdziać maskę, która skutecznie przekona innych do tego, aby nam ofiarowali swoją przychylność. Jakąś rolę mogę zmienić, jeśli zostanie odkryta, lub poddana krytyce. Krytyka „prawdziwej osoby”, zniszczyłaby wszystko.

• Leki, używki – działają wszędzie tak samo, jeżeli stoję na moście to czy patrzę w dół, czy w górę, czy przed siebie czuję to samo. Całkowite wyłączenie lęku może być dla nas niebezpieczne. Zaczynamy bać się żyć bez leków czy używek. – Lęk nadal istnieje.
• Dysocjowanie – oddzielanie się od rzeczywistości poprzez np. świat wirtualny, ucieczka w świat seriali

Te mechanizmy obronne mają na celu zabezpieczyć nas przed zmianą w naszych „strukturach poznawczych”. Lęk sygnalizuje jakąś konieczność zmiany!!!
Wobec lęku można mieć jednak pozytywną reakcję. Można skorzystać z tych sygnałów, które docierają do nas pod wpływem lęku. Jest on bowiem jakimś doświadczeniem samotności i wyizolowania. Lęk zawęża naszą perspektywę, wykrzywia ją niejako. Obraz świata staje się wtedy ciemny, groźny, przytłaczający. Dlatego wyjściem z lęku jest zmiana perspektywy, oderwanie wzroku od tego, co straszy. Potrzeba nam rzeczy, sytuacji, ale także słów czy osób, które wyrwały by nas z naszej samotności i skierowały wzrok na inny poziom rzeczywistości. Ponieważ lęk rodzi się w sytuacji dysharmonii, poczucia braku zrozumienia dla tego, co się we mnie i wokół mnie dzieje, więc wychodzenie z lęku jest też z konieczności naznaczone dbaniem o swoją wewnętrzną harmonię, dbaniem o siebie, o wszystkie te płaszczyzny życia, których pozorna niespójność jest źródłem naszych lęków.

POWIEDZ LĘKOWI TAK!!! 

Lęk nie jest przeszkodą, lęk jest faktem.

Jeżeli jesteś na tym warsztacie to znaczy że chcesz coś zmienić. 

Jeżeli wszyscy ludzie odczuwają lęk to problemem nie jest sam lęk ale nasz stosunek do niego. 

DWA PODEJŚCIA DO LĘKU

z pozycji cierpienia z pozycji siły (siła czyni człowieka wolnym)

– bezradność – wybór

– przygnębienie – napęd

– bezwład – działanie

– nie mogę – nie chcę

– powinienem – mogę

– mam problem – mam szansę

– życie jest walką – życie jest przygodą

– gdyby tylko – następnym razem

– to straszne – wyciągam wnioski z tej sytuacji

DOPÓKI SIĘ ROZWIJAM I WYTYCZAM SOBIE CELE LĘK ZAWSZE BĘDZIE MI TOWARZYSZYŁ!

5 RZECZY KTÓRE NALEŻY ZROBIĆ Z LĘKIEM

1. Wpuścić lęk 
2. Poczuć lęk w ciele (zaakceptować, przyjąć go)
3. Pozwolić odejść lękowi
4. Stworzyć mapę lęków
5. Uznać bezsilność wobec lęków, ALE NIE BEZRADNOŚĆ!!!

POZIOMY LĘKU:

1. Pierwszy – sytuacje zewnętrzne

• Co się może zdarzyć: choroba, śmierć, brak pieniędzy
• Co wymaga naszego działania: decyzje zmiany, relacje z innymi ludźmi, wystąpienia publiczne

2. Drugi poziom – dotyczy stanu umysłu wobec sytuacji zewnętrznych.  – lęk przed odrzuceniem, lęk przed sukcesem, lęk przed porażką, zmianą. Ten lęk to nasz stosunek do samych siebie i to jak postrzegamy nasze zdolności do radzenia sobie ze światem zewnętrznym.
3. Trzeci poziom – NIE DAM RADY – źródło wszystkich innych lęków

WEŹ ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SWÓJ LĘK

ODPOWIEDZIALNOŚĆ TO:

• Nie obwiniać nikogo za to kim jesteś, co robisz, co masz i co czujesz
• Nie obwiniać siebie
• Wyłączenie trajkotki/ ”zastraszacza” 
• Uświadomienie sobie korzyści z ciągłego bania się
• Wytyczanie sobie planów i konsekwentne realizowanie ich
• Uświadomienie sobie, że z każdej sytuacji jest wyjście
• Uświadomieni sobie, że nie ma złych decyzji ani dobrych decyzji są decyzje różne. MOJE DECYZJE!!

Natura wyposażyła nas w lęki ale też w moc by z lęków korzystać, korzystaj ze swojej mocy. Weź odpowiedzialność za swoje życie i decyduj!

SIŁĘ I POZYTYWNE MYŚLENIE NALEŻY ĆWICZYĆ NIEUSTANNIE!!!

Lęk przed zmianą – chcemy wrócić do starych schematów

Niezwykle ważny wpływ na nasze poczucie mocy będzie miało otoczenie, wsparcie jakie będziemy mogli czerpać ze strony serdecznych dla naszego rozwoju bliskich.

Rozwój to jest jak kołysanie stabilnej łodzi, współtowarzysze będą chcieli żebyś usiadł i nic nie robił. 

Stwórz swoją siatkę wsparcia dla rozwoju, wsparcia przy którym będziesz czuć, że Twoja Pozycja Siły wzrasta. Wybieraj ludzi którzy twoim zdaniem mają „parę kroków przewagi”, ludzi których podziwiasz, powiedz im to, wszyscy mamy skłonności do niedoceniania siebie.

Nie da się zatrzymać procesów, jeżeli cofniesz czas wrócisz do czasu kiedy twój organizm potrzebował lęku i jeszcze raz musiałbyś przechodzić tą samą drogę.

PRZYPOWIEŚĆ:

W Indiach nauczamy; „Cztery prawa duchowości”.

Pierwszy mówi: „Osoba, która przybywa, jest właściwą osobą”, to znaczy, że nikt nie wkracza w nasze życie przez przypadek,
wszyscy ludzie wokół nas, wszyscy, którzy wchodzą z nami w interakcje, są tu z jednego powód, 
aby nas uczyć i pomóc nam rozwijać sie we wszystkich sytuacjach.

Drugie prawo mówi: „To, co się stało, było jedyną rzeczą, która mogła się wydarzyć”. nic, ale nic,
absolutnie nic z tego, co wydarzyło się w naszym życiu, mogło być inaczej. Nawet najmniejszy szczegół. Nie ma „Gdybym zrobił to,
co się stało inaczej …” Nie. To, co się wydarzyło, było jedyną rzeczą, która mogła się wydarzyć. W ten sposób uczymy się lekcji i tego,
jak posuwamy się naprzód. Każda z sytuacji, które pojawiają się w naszym życiu,
jest idealna, nawet jeśli nasz umysł i nasze ego są niechętne i nie chcą tego zaakceptować.

Trzeci mówi: „Ta Chwila jest właściwym momentem:” Wszystko zaczyna się we właściwym momencie,
nie za wcześnie ani za późno . Kiedy będziemy gotowi, aby zacząć coś nowego w naszym życiu, wtedy to nastąpi.

Czwarty i ostatni: „Kiedy coś się kończy, to koniec.” To wszystko. Jeśli coś jest ukończone w naszym życiu,
to dla naszej ewolucji, więc lepiej zostawić to, isc do przodu i kontynuować wzbogaceni doświadczeniem.

Myślę, że to nie przypadek, że jeśli to czytasz, jeśli ten tekst pojawił się dzisiaj w twoim życiu,
to dlatego, że jesteś gotowy zrozumieć, że żaden płatek śniegu nigdy nie spada w niewłaściwym miejscu. .

„NIE BÓJ SIĘ BAĆ I DZIAŁAJ”

DZIĘKUJĘ ☺

Warsztat opracowany w oparciu o książkę Susan Jeffers „Nie bój się bać”