Przejdź do treści

TRENING „ASERTYWNOŚĆ”

  • przez
asertywnosc-terapia-dla-par-

„Ile jest warte moje TAK, jeśli nie potrafię mówić NIE”

ASERTYWNOŚĆ SZTUKA SZANOWANIA GRANIC

ASERTYWNOŚĆ oznacza szacunek dla siebie i innych. Moje  opinie, przekonania, myśli i uczucia są równie ważne jako opinie, przekonania, myśli i uczucia innych ludzi. Oraz, że inni ludzie mają prawo mieć takie same oczekiwania.

Filozofia zachowań asertywnych wychodzi z założenia, że każdy człowiek posiada pewne fundamentalne prawa. Według Herberta Fensterheima, brzmią one następująco. 

  1. Masz prawo do wyrażania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuć — dopóki twoja działalność nie rani kogoś innego. 
  2. Masz prawo do zachowania swojej godności poprzez asertywne zachowanie — nawet jeśli rani to kogoś innego — dopóki twoje intencje nie są agresywne, lecz asertywne.
  3. Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb — dopóki uznajesz, że druga osoba ma prawo odmówić. 
  4. Bywają sytuacje między ludźmi, w których kwestia praw nie jest oczywista. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania i wyjaśnienia problemu z drugą osobą. 
  5. Masz prawo do korzystania ze swoich praw.

IV ETAPY ASERTYWNOŚCI WG PAMELI BUTLER

Etap I  udzielamy informacji – NIE

Etap II wyrażamy uczucia

Etap III przywołujemy zaplecze

Etap IV  używamy zaplecza

4 PODSTAWOWE TYPY OSOBOWOŚCI:

Sangwinik: towarzyski, otwarty, gadatliwy, żywy, przywódca;

Melancholik: apatyczny, lękowy, sztywny, pesymistyczny, refleksyjny, powściągliwy, spokojny;

Choleryk: drażliwy, pełny niepokoju, agresywny, wybuchowy, zmienny, optymistyczny, aktywny;,

Flegmatyk: bierny, ostrożny, poważny, ugodowy, solidny, zrównoważony, łagodny, wysoka kontrola.

POSTAWY I ICH CHARAKTERYSTYKA 

Uległość respektowanie praw innych lekceważenie własnych praw 

Agresja /Bierna agresja respektowanie własnych praw lekceważenie praw innych

Asertywność respektowanie własnych praw respektowanie praw innych

ASERTYWNOŚĆ

Zachowania:

bronimy własnych praw, uznając jednocześnie prawa innych

wyrażamy swoje potrzeby, poglądy i odczucia

nasze stosunki z innymi ludźmi cechuje wiara w siebie

Przekaz brzmi:

takie jest moje zdanie

tak to odczuwam

tak oto widzę tę sytuację

chciałbym usłyszeć, jak się z tym czujesz

  • może uda się nam znaleźć rozwiązanie zadowalające nas oboje

ULEGŁOŚĆ

Zachowania:

lekceważymy własne prawa, pozwalając innym je naruszać

nie przedstawiamy własnych potrzeb, poglądów, odczuć

zachowujemy się nieuczciwie – nasze działania nie pokrywają się ze słowami, co powoduje nagromadzenie się złości i urazów

Przekaz brzmi:

liczy się to, co ty myślisz, nie to co ja myślę

liczą się twoje odczucia, a nie moje

ważne jest jak ty widzisz tę sytuacji

AGRESJA

Zachowania:

bronimy własnych praw lekceważąc prawa innych

dominujemy nad innymi, czasami ich upokarzając

nie słuchamy innych

podejmujemy decyzje nie uwzględniające praw innych

przyjmujemy postawy wrogie lub obronne

Przekaz brzmi:

ja tak uważam – a ty jesteś głupi, skoro myślisz inaczej

  • takie są moje odczucia – twoje się nie liczą
asertywnosc-terapia-dla-par

POSTAWA BIERNO/PASYWNO – AGRESYWNA zachowania wyrażają się nie tylko w słowach. Osoby z tym zaburzeniem mają szeroki wachlarz sposobów na zmanipulowanie drugiej osoby. Może to być min.:

  • – reakcja mimiką lub gestem – przykładowo: zakładamy do pracy nową sukienkę. Koleżanki nic nie mówią, ale pytająco podnoszą brwi na nasz widok, a potem spoglądają na siebie z krzywym uśmieszkiem, ewentualnie chrząkają znacząco lub tłumią chichot nie odwracając się w naszą stronę;
  • – niejasne odpowiedzi, niedopowiedzenia – to m.in. dobrze wszystkim znane zakończenie dyskusji „ja już lepiej nie będę się na twój temat wypowiadać” – niby nie została wyrażona żadna krytyka, ale zostajemy z negatywnym uczuciem;
  • – uciekanie od odpowiedzialności za swoje opinie – zamiast wyrażenia własnej opinii, zostaje ona wsadzona w usta innych, np. „wiesz, wszyscy ludzie z pracy mówią, że twój facet cię zdradza”,  „ludzie plotkują o tym, że masz problemy ze sobą”. Czasami jesteśmy wręcz  przekonywani, że coś jest naszą osobistą opinią: „przecież ty sam wiesz, że taki jesteś”;
  • – aluzje – czyli kąśliwe uwagi wyrażane niby nie o nas, ale w taki sposób, by nas dotyczyły: „Pracujesz jako sekretarka? Dwie moje znajome są  sekretarkami i sypiają ze swoimi szefami”. Może to też przybrać opóźnioną formę, np. ktoś dowiaduje się, że rodzice kupili nam mieszkanie. Za jakiś czas słyszymy z jego ust: „dojrzałe osoby nie przyjmują żadnej pomocy finansowej od rodziców”, albo „osoby, które same sobie nie zapracowały na mieszkanie czy samochód, nic nie wiedzą o życiu”;
  • – sprzeczne przekazy – czyli ktoś wyraża się wobec nas miło lub przynajmniej neutralnie, ale jego mimika temu zaprzecza. To np. typowe kobiece „Nie, nie gniewam się, wszystko jest w porządku” (albo krótsze „NIC”), podczas gdy jej brwi są zmarszczone, ręce skrzyżowane na piersiach, a nozdrza rozfalowane jak u byka przed korridą;
  • – obracanie w żart – czyli obrócenie krytyki w dowcip jako najlepszy sposób na ukrycie swojego negatywnego nastawienia. To wszystkie te  „jaja sobie robiłem” albo „przecież żartowałem”, wypowiadane po serii niemiłych słów w naszym kierunku. Jest w tym dodatkowa pułapka, bo gdy się sprzeciwimy, mogą nam zarzucić: „nie znasz się na żartach”, „w ogóle nie masz poczucia humoru”;
  • – złośliwy komplement, fałszywa troska – czyli z jednej strony coś miłego, troskliwego, a z drugiej nóż w plecy: „wyglądasz całkiem ładnie, jak na osobę o twojej wadze”, „jak na kogoś o twoim wykształceniu radzisz sobie nieźle”, „nie przejmuj się swoim wyglądem, jak chcesz to znam dobrego i taniego chirurga plastycznego”;
  • – granie ofiary – po zwróceniu przez nas uwagi PA, że jakieś jego zachowanie nam nie odpowiada, lub że zrobił coś źle, próbuje wmówić nam, że to przejaw dyskryminacji: „tak, to znowu moja wina!”, „pewnie, bo ja jestem zawsze ten zły”;
  • – PMS i nadwrażliwość – czyli najpierw Ci nawrzucam, a potem zrobię z Ciebie ofiarę własnych hormonów albo paranoicznej osobowości: „no co ty, chyba jesteś przewrażliwiona, że tak to odbierasz”, „daj spokój, wcale się z tobą nie kłócę, chyba masz masz okres!”.
  • Inną formą PA jest zostawianie anonimowych karteczek bez podpisu, co jest częstą formą komunikacji między wkurzającymi się nawzajem i kłócącymi o obowiązki współlokatorami. Zawsze to jakiś sposób na uniknięcie konfrontacji, który czasem przybiera kuriozalne formy

ZACHOWANIA AGRESYWNE, ULEGŁE I ASERTYWNE

Dlaczego zachowujemy się agresywnie?Co ryzykujemy?Typowe zachowaniaPrzekaz brzmi:
Boimy się, że nie dostaniemy tego, co chcemy.Nie wierzymy w samych siebie.Wcześniej okazywało się to skuteczne.Chcemy zwrócić na siebie uwagę.Chcemy zademonstrować swoją władzę.Chcemy wyładować swoją złość.Chcemy manipulować innymi.Konflikty w stosunkach z innymi ludźmi (czują się  zagrożeni).Utratę szacunku dla samego siebie.Utratę szacunku i sympatii innych.Poważny stres.Agresję ze strony innych.Bronimy własnych praw lekceważąc prawa innych.Upokarzamy innych.Nie słuchamy innych.Przyjmujemy postawy wrogie lub obronne.Ja tak uważam, Ty jesteś głupi, skoro myślisz inaczej.Tak myślę, nie obchodzi mnie, co Ty myślisz.Ja wygram, Ty przegrasz.
Dlaczego zachowujemy się ulegle?Co ryzykujemy?Typowe zachowaniaPrzekaz brzmi:
Boimy się utraty aprobaty ze strony innych.Boimy się reakcji innych.Uważamy, że jest to właściwe, grzeczne zachowanie.Chcemy uniknąć konfliktów.Chcemy manipulować innymi.Utratę poczucia własnej wartości.Poczucie krzywdy, złość, frustrację.Dajemy innym do zrozumienia, że można nas wykorzystywać.„Czajnik z gwizdkiem” – czyli wybuch nagromadzonych uczuć.Lekceważymy własne prawa pozwalając je naruszać.Nie mówimy o własnych potrzebach i uczuciach.Nie przedstawiamy swoich poglądów.Robimy coś innego niż myślimy, co powoduje nagromadzenie się złości.Liczy się to, co Ty myślisz, nie to, co ja myślę.Liczą się Twoje odczucia, nie moje.Wygraj, ja mogę przegrać…Wykorzystaj moją słabość.
Dlaczego zachowujemy się asertywnie?Co ryzykujemy?Typowe zachowaniaPrzekaz brzmi:
Jesteśmy zadowoleni z siebie i z innych.Mamy szacunek do siebie i innych.Pomaga nam to w osiągnięciu celów i realizacji naszych potrzeb.Dzięki temu nie ranimy innych.Dzięki temu rośnie wiara w siebie.Jesteśmy uczciwi w stosunku do samych siebie i innych.Bycie nie lubianym za to, że wyrażamy swoje odczucia.Zmianę naszych relacji z innymi.Bronimy własnych praw, uznając jednocześnie prawa innych.Wyrażamy swoje poglądy, potrzeby i uczucia dopuszczając przy tym, że nie muszą one być zaakceptowane.Nasze zachowanie cechuje wiara w siebie.Takie jest moje zdanie, tak to czuję i widzę. Chcę poznać Twoje zdanie; wiedzieć, jak Ty to widzisz i co czujesz.Chcę znaleźć rozwiązanie, które pozwoli wygrać nam obojgu.

WARUNKI ASERTYWNOŚCI:

– szczerość (otwartość, prawda)

– świadomość i akceptacja siebie ( świadomość swoich zasobów i ograniczeń)

– otwartość (przyznanie się do tego co czuję i myślę)

– gotowość do wzięcia odpowiedzialności

– nie obwinianie innych ludzi czy „okoliczności” (nie szukanie winnych)

– zaufanie do siebie i świata/ siły wyższej

TECHNIKI UŁATWIAJĄCE ASERTYWNOŚĆ:

  • WIZUALIZACJA – pozytywnego przebiegu rozmowy, (ewentualnie ćwiczenie z ręką)
  • TECHNIKA SŁONIA – spowolnienie mowy, reakcji, podjęcia decyzji
  • METODA ZDARTEJ PŁYTY – „nie” wielokrotne powtarzanie komunikatu, 
  • ODBIERANIE RANGI – umniejszanie „konkurenta” np. wyobrażenie sobie osoby w niekomfortowej sytuacji

12 PRAW ASERTYWNOŚCI:

  1. Prawo do domagania się tego, czego chcemy (wraz ze zrozumieniem, że druga strona może powiedzieć, że „nie”).
  2.  Prawo do własnego zdania, uczuć i emocji oraz odpowiedzialnego (nie naruszającego elementarnych norm społecznych i moralnych) ich wyrażania.
  3.  Prawo do wypowiadania opinii, które nie maja logicznej podstawy i których nie musimy uzasadniać (np. intuicyjne myśli i uwagi).
  4.  Prawo do podejmowania własnych decyzji i radzenia sobie z ich skutkami.
  5. Prawo do dokonywania wyboru, czy chcemy być angażowania w czyjeś problemy.
  6. Prawo do braku znajomości i rozumienia określonej dziedziny, kwestii itd.
  7. Prawo do popełniania błędów.
  8. Prawo do odnoszenia sukcesów.
  9. Prawo do zmiany zdania.
  10. Prawo do prywatności.
  11. Prawo do bycia w samotności i niezależności.
  12. Prawo do zmieniania się i bycia asertywnym.

Dziękuje !

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x
X